kolano

1. Błagać, prosić (kogoś) o coś na kolanach, na klęczkach «błagać, prosić usilnie, uniżenie, poniżając się»: Gdyby jeszcze obiecali, że na wikcie więziennym stracę 10 kilo, błagałabym na klęczkach, żeby mnie zamknięto. Mam za słabą wolę, żeby się odchudzić na wolności. A. Bojarska, M. Bojarska, Siostry B.

2. pot. Łysy jak kolano «zupełnie łysy, pozbawiony włosów (na głowie)»: Kiedy wysiadałem, z malucha wyskoczył starszy jegomość, łysy jak kolano. M. Bielecki, Osiedle.

3. Robić coś na kolanie «robić coś pośpiesznie, niedokładnie, byle jak»: Ja tylko chcę, żeby doszło do rozprawy, ale uczciwej! Opartej na wyczerpującym rozpoznaniu, a nie na jakichś tam protokołach zrobionych na kolanie! M. Bielecki, Siostra.

4. Rzucić, powalić kogoś na kolana

a) «wywrzeć na kimś wielkie wrażenie, wprawić kogoś w zachwyt»: Jednak aktorstwo Paula Newmana i Steva McQueena rzuca mnie na kolana. To są naprawdę wielkie gwiazdy. Cosm 11/2000.

b) «wykazać nad swoim przeciwnikiem, rywalem druzgocącą przewagę»: Jego następca (...) próbuje zjednać buntowników aktami łaski, ulgami podatkowymi, amnestią, ale bynajmniej nie rezygnuje z zamiaru, żeby nieugiętą Północ rzucić na kolana. Z. Herbert, Natura.

Komuś miękną, zmiękły kolana zob. mięknąć.

Mieć kolana jak z waty zob. wata.

Mieć miękkie kolana zob. miękki 2.

Padać przed kimś, przed czymś na kolana zob. I paść 2.

Przełożyć kogoś przez kolano zob. przełożyć.

Uchodzić nogi do kolan zob. noga 28.